เศรษฐกิจสูงวัย (Silver Economy) และโอกาสใหม่ทางธุรกิจ

Publish Date: 24/11/2025

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ร่วมกับบริษัทศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ จำกัด (SAB) ทำการสำรวจแรงจูงใจและปัจจัยที่ส่งผลต่อการเคลื่อนย้ายแรงงานกลับไปยังภูมิลำเนา และสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้แรงงานคืนถิ่นสามารถยกระดับเศรษฐกิจฐานราก โดยมีกลุ่มประชากรเป้าหมาย คือ คนทำงานตอนต้น (อายุ 20 – 35 ปี) ที่จบการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ขึ้นไป ที่ย้ายเข้าไปทำงานในจังหวัดเศรษฐกิจ คือ กรุงเทพฯ ชลบุรี เชียงใหม่ ขอนแก่น และสงขลา จำนวน 2,563 ตัวอย่าง โดยผลการสำรวจ พบว่า สาเหตุที่ทำให้คนทำงานตอนต้นย้ายมาจังหวัดเศรษฐกิจมักเกี่ยวกับเรื่องงาน โดยร้อยละ 60.5 ตั้งใจเข้ามาเพื่อมาทำงาน รองลงมาร้อยละ 21.5 เริ่มต้นเข้ามาเพื่อเรียน ซึ่งเกือบทั้งหมดเลือกทำงานต่อในจังหวัดที่เรียนจบเพราะมองว่ามีรายได้และสวัสดิการที่ดีกว่าภูมิลำเนา รวมถึงมีความคุ้นชินกับสภาพแวดล้อม

ปัจจุบันมีตัวอย่างธุรกิจใหม่ ดังนี้ 1) ด้านการจ้างงาน อาทิ แกร็บวัยเก๋า ส่งเสริมผู้สูงอายุที่ยังแข็งแรงให้สร้างรายได้ ผ่านการเป็นพาร์ทเนอร์ขับรถรับส่งผู้โดยสาร จัดส่งสินค้าบนแพลตฟอร์ม บริการเช่าลุง เช่ายาย ให้คนทั่วไปได้แลกเปลี่ยนมุมมองชีวิต ขอกำลังใจจากผู้สูงวัยที่มีประสบการณ์และทัศนคติเชิงบวก พร้อมร่วมทำกิจกรรมต่าง ๆ ซึ่งเป็นการสร้างรายได้ควบคู่กับการสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคม 2) ด้านสุขภาพกายและบริการดูแล อาทิ Go MAMMA คือ รถแท็กซี่ผู้สูงอายุครบวงจร ตั้งแต่รับจากบ้าน รอ จนถึงส่งกลับ บ้านตัดเล็บสุขภาพ ตลาดน้อย ให้บริการตัดเล็บทางการแพทย์โดยพยาบาลวิชาชีพวัยเกษียณเพื่อช่วยผู้สูงอายุที่เล็บงอก/งอผิดปกติ รวมถึงผู้สูงอายุป่วยติดเตียงไม่สามารถตัดเล็บเองได้ และ 3) ด้านการส่งเสริมสุขภาพจิต อาทิ ทัวร์สูงวัย หัวใจฟรุ้งฟริ้ง ทัวร์ท่องเที่ยวสำหรับผู้สูงอายุ โดยมีทีมงานที่ผ่านการอบรมปฐมพยาบาลคอยดูแล และแจ้งสถานการณ์ให้ครอบครัว และยังแฮปปี้ เปิดพื้นที่เรียนรู้และทำกิจกรรมร่วมกันของผู้สูงวัยผ่านการจัดอบรมในด้านต่าง ๆ พร้อมทั้งจัดโครงการ “House to Homestay เปลี่ยนบ้านสร้างรายได้” เพื่อเรียนรู้การปรับปรุงบ้าน การบริหารจัดการ การเข้าถึงแหล่งทุน ตลอดจนการจดทะเบียนอย่างถูกกฎหมาย เช่น ลุงชวนป้ารีโฮมสเตย์ จ.พะเยา 

จากตัวอย่างข้างต้นสะท้อนถึงโอกาสทางธุรกิจที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุที่ไม่จำเป็นต้องมีขนาดใหญ่ ซึ่งควรมีกลไกสนับสนุนการขับเคลื่อนและยกระดับศักยภาพเศรษฐกิจสูงวัย ได้แก่ การจัดทำยุทธศาสตร์ด้านเศรษฐกิจสูงวัยที่ชัดเจน รวมทั้งกำหนดหน่วยงานหลักในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน อาทิ กรมกิจการผู้สูงอายุ ขณะเดียวกันต้องสร้างโอกาสและพัฒนาศักยภาพให้ผู้สูงอายุคงอยู่ในตลาดแรงงาน ตลอดจนพัฒนาฐานข้อมูล ที่ครอบคลุมทั้งข้อมูลสินค้าและบริการสำหรับผู้สูงอายุ เพื่อต่อยอดให้เศรษฐกิจสูงวัยสามารถเติบโตอย่างยั่งยืน